Το νησί στις Φιλιππίνες με τα χρυσά μαργαριτάρια

Οι γενναίοι ταξιδιώτες που έχουν φτάσει εκεί το περιγράφουν ως το πιο εκπληκτικά όμορφο νησί στον κόσμο, ένα κομμάτι βγαλμένο από τον παράδεισο, που περιβάλλεται από φαρδιές παραλίες, απόκρημνους λόφους μέσα σε δάση και ιαματικές λίμνες σε μεγάλο υψόμετρο. Αυτό είναι το Palawan, ένα από τα 7.000 νησιά των Φιλιππίνων. Κρυμμένο μέσα σε παρθένα νερά που αγκαλιάζουν τις ακτές του, αποτελεί μια μαγική συνύπαρξη θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Μεταξύ των μαλακίων που ευδοκιμούν εδώ, το δίθυρο Pinctada maxima με το ιριδίζον χρυσαφένιο κέλυφος από μαργαριτάρι έχει την εγγενή ικανότητα να παράγει χρυσά μαργαριτάρια.

Αυτά τα μυστηριώδη πλάσματα αποκαλύφθηκαν από τον Ιάπωνα εξερευνητή και επιστήμονα της θάλασσας, Dr Sukeo Fujita κατά τη διάρκεια των περιπετειών του στις Νότιες Θάλασσες στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Dr Fujita, ο επιστημονικός εγκέφαλος πίσω από την ακμάζουσα βιομηχανία των μαργαριταριών Akoya της Ιαπωνίας, διακατεχόταν από το πάθος και την αποστολή να αναπτύξει ακόμη μεγαλύτερες λαμπερές σφαίρες. Αυτά τα μεγάλα στρείδια των Νοτίων Θαλασσών του έδωσαν τη λύση. Εγκαταστάθηκε το 1916 στη Ζαμποάνγκα, ανατολικά του Παλαουάν, και ξεκίνησε την καλλιέργεια μαργαριταριών, αλλά απρόβλεπτες απειλές για την ασφάλεια τον απώθησαν. Απτόητος, μετακόμισε νότια στο Buton της Ινδονησίας όπου παρήγαγε με επιτυχία τα πρώτα μαργαριτάρια της Νότιας Θάλασσας στον κόσμο. Αυτά ήταν μεγάλα, λαμπερά και τρεις έως τέσσερις φορές το μέγεθος των μαργαριταριών Akoya που παράγονταν εκείνη την εποχή. Στη συνέχεια, ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, σαρώνοντας τις γενναίες προσπάθειές του, αλλά τα στρείδια παρέμειναν, σιωπηλά να ανθίζουν κάτω από τα νερά.
Πολύ αργότερα, τη δεκαετία του 1970, ένας νεαρός Γάλλος που αναζητά την περιπέτεια και γνωρίζει άπειρες πρωτοποριακές ιστορίες για μαργαριτάρια, φτάνει στις Νότιες Θάλασσες και ανακαλύπτει ξανά αυτά τα με στρείδια και τις δυνατότητες των μαργαριταριών των θαλασσών γύρω από το Παλαουάν. Μαζί με έναν Φιλιππινέζο επιχειρηματία, δημιούργησαν αυτό που θα γινόταν η πιο επιτυχημένη επιχείρηση παραγωγής χρυσών μαργαριταριών στον κόσμο. Ο Γάλλος είναι ο Jacques Branellec, ο συνεργάτης του είναι ο Manuel Cojuangco και η Jewelmer είναι η ακμάζουσα επιχείρησή τους.
Η κυβέρνηση επίσης είδε αυτή τη δυνατότητα και αγκάλιασε τα μαργαριτάρια του Palawan ως το εθνικό στολίδι των Φιλιππίνων, υποστηρίζοντας μια εκστρατεία για την προώθηση της «απόλυτης Ανατολής» παγκοσμίως. Η αρχική καλλιέργεια γινόταν με τον παραδοσιακό τρόπο: Οι δύτες πήγαιναν στα «κρεβατάκια» με τα στρείδια και μάζευαν τα ώριμα στρείδια. Οι ειδικοί τα έσπερναν και τα επέστρεφαν σε δικτυωτά πάνελ στον ωκεανό για να καλλιεργήσουν μαργαριτάρια. Ωστόσο, οι καιρικές δυσκολίες δε βοηθούσαν και τα κρεβάτια με στρείδια άρχισαν να εξαντλούνται. Η ιστορία των μαργαριταριών ήταν στα πρόθυρα του τέλους, αλλά σώθηκε με την παρέμβαση μέσω της μεγάλης ανάπτυξης στη βιοτεχνολογία και τα εκκολαπτήρια στρειδιών. Οι ειδικοί θαλάσσιοι βιολόγοι και τα υπερσύγχρονα εργαστήρια για την έρευνα των ιδανικών συνθηκών που είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγή στρειδιών σε εκκολαπτήρια έγιναν προτεραιότητα. Ταυτόχρονα, οι φάρμες ανέπτυξαν περίπλοκες τεχνικές στη σπορά στρειδιών και στη μετέπειτα φροντίδα τους. Τώρα, υπάρχουν 12 φάρμες που λειτουργούν στις Φιλιππίνες και οι περισσότερες βρίσκονται στο νησί Palawan.

Το ταξίδι του στρειδιού από το εκκολαπτήριο έως τη συγκομιδή διαρκεί έως και πέντε χρόνια, αποτελώντας ένα δυνατό μάθημα υπομονής και σκληρής δουλειάς, λέει ο Branellec, ο οποίος είναι πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Παραγωγών και Εξαγωγέων Μαργαριταριών Φιλιππίνων. «Η δημιουργία ενός χρυσού μαργαριταριού της Νότιας Θάλασσας απαιτεί 377 ακριβή βήματα και πέντε χρόνια αφοσιωμένης φροντίδας», προσθέτει ο Jacques Christophe Branellec, επί του παρόντος εκτελεστικός αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος. «Στην άγρια φύση, μόνο ένα στα 1.000 κοχύλια Pinctada maxima μπορεί να βρεθεί με τα χαρακτηριστικά του αληθινού χρυσού χείλους, καθιστώντας το ένα από τα πιο περιζήτητα κοχύλια», προσθέτει.
Η απόλυτη στιγμή θαύματος σε ένα αγρόκτημα μαργαριταριών είναι η συγκομιδή. Το στρείδι, το οποίο βρίσκεται στον ωκεανό για δύο χρόνια μετά την επέμβαση, επιστρέφει στο εργαστήριο. Ανοίγει προσεκτικά και η λαμπερή ομορφιά αφαιρείται απαλά. Δυστυχώς, δεν παράγουν όλα τα στρείδια ένα μαργαριτάρι.
Μια τυπική συγκομιδή παράγει μαργαριτάρια 10 mm έως 11 mm, αλλά υπάρχουν σπάνιες στιγμές που μεγαλύτερα μαργαριτάρια, 16 mm έως 19 mm, αναδύονται σε μια συγκομιδή. Ένα μεγάλο ποσοστό είναι οβάλ σχήματα και το 20 τοις εκατό είναι κουμπιά, καθώς και ημι-μπαρόκ ή μπαρόκ που κερδίζουν δημοτικότητα μεταξύ απαιτητικών πελατών που βλέπουν αυτά τα σχήματα ως μια γιορτή του ταξιδιού του μαργαριταριού στη φύση.
Τα ποσοστά διατήρησης και παραγωγής μειώνονται καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη και η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας επηρεάζουν αυτό το πολύτιμο κόσμημα, εξηγεί ο κ. Branellec. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει το ποσοστό επιβίωσης ορισμένων παρτίδων στρειδιών και το συνολικό ρυθμό ανάπτυξης. Η ρύπανση, οι καταστροφικές μέθοδοι αλιείας και η υπεραλίευση συμβάλλουν επίσης στη μείωση. Πρόσφατες προβλέψεις δείχνουν ότι η παραγωγή των Φιλιππίνων θα μειωθεί το 2023.

«Βλέπουμε τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη καθημερινά στις φάρμες και μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε τη ζημιά που προκαλείται στον ωκεανό. Έτσι, η προστασία και η διατήρηση του περιβάλλοντος είναι παραπάνω από αναγκαίες για την παραγωγή μαργαριταριών της Νότιας Θάλασσας υψηλής ποιότητας. Το 2006, ιδρύσαμε το Save Palawan Seas Foundation και εισηγάγαμε μακροπρόθεσμες στρατηγικές διατήρησης για το θαλάσσιο περιβάλλον του Palawan, συμπεριλαμβανομένων εναλλακτικών πηγών διαβίωσης για τις παράκτιες κοινότητες του νησιού.
«Η καλλιέργεια μαργαριταριών μας διδάσκει ένα καθημερινό μάθημα ταπεινότητας, μια τακτική υπενθύμιση ότι είμαστε μικροί στο μεγάλο σχέδιο των πραγμάτων. Η φύση εξακολουθεί να ελέγχει μεγάλο μέρος της διαδικασίας και δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι ένα μαργαριτάρι θα συγκομιστεί. Αλλά είμαστε ακλόνητοι στο πάθος και την αφοσίωσή μας να καλλιεργήσουμε αυτό το θαυμάσιο φυσικό φαινόμενο», καταλήγει ο κ. Branellec.